Allgemein Archive - Seite 5 von 6

Kohfladen-Roulette

Published on 21. April 2019 in Allgemein by Winnworp

Eene masse Lüü bint innen Footballvereen off maakt ne Oart vun Breedensport. Man dat giff een hoochdramaatsch Speel, wat middewiel in ganz Düütschland verbreedt is: Kohfladen-Roulette off Kohfladen-Bingo. Dat entstunn ursprünglick as Tietverdriev för langwielte Buern. Hüüt gifft‘ dat Speel bi Dorp- un Sportfesten för’t Pläseer un för’n goden Zweck.

Wo geiht dat?

Kohfladen-Roulette is ganz eenfack. Bi’t normaale Roulette landt eene Kugel up een nummereert Feld. Well de richtige Tahl tippt harr, de hett dat Speel (un dat Geld) wunnen.

Bi’t Kohfladen-Roulette is de Kugel jüst ersett dor de Schiet vunne Koh. Et werd eene Wischke off een Feld afstooken. Up düsse Flaag bint mit Kried Quadrate – meest so üm un bi 1m² – tekent un wie bi’t Schachbrett nummereert. Eene Flaag vun 20 mol 20 Meter gifft 400 Quadrate, up de man setten kann.

All Deelnehmerschen un Deelnehmers mott nu de Wetten afgeven. Pro Quadrat giff’t meest een Limit för de Antahl vun Tipps, et is aver nix dorbi, gliek up mehrere Felder to setten.

De Koh kümmt in’t Speel un up de Flaag. Nu heet dat töven, bet de Natur so ähren Loop neem deit. Nu is dat so, dat dat nich jümmers passeert. För düssen Fall gifft dat meest eene begrenzte Tiet vun faken 30 off 45 Minuten pro Runne. Gifft dat kien Scheet vunne Koh in düsse Tietspann, so gellt ton Bispeel de Stellung vun de vörste linke Hoof an’t Ende vunne Runne. Dat Quadrat, wo de denn steiht, is dat Gewinnerfeld.

Ok de Grötte vun de Fladen is faken reguleert. As Fladen geelt meest, wat 10 cm breed is. Liggt dat up mehr as een Quadrat, so warrt de Gewinn updeelt – solang up all Quadrate 10 cm Kohschiete is. Dat ganze warrt denn vun een Sachverständigen utmeet. De Gewinner(s) kriggt nu de Jackpot.

Villicht gifft dat ok een Koffladen-Roulette in diener Neegde. Probeer dat ut – aver pass up: Glücksspeel kann süchtig maken.

Sprachkurs Westfäölsk — Lektion 5

Published on 21. April 2019 in Allgemein by Winnworp

Dies ist ein kleiner Sprachkurs für das Westfälische bzw. Münsterländer Platt. Hier geht’s zu den Lektionen 1, 2, 3 und 4.

Kurze Ausschnitte aus Alltagsgesprächen geben Beispiele für die Sprachanwendung. Anhand kurzer Übungen kann der Inhalt der Lektionen nochmal wiederholt und eingeübt werden.

Viel Spaos bi’t Westfäölsk küern!

Lektion 5

In düsse füfte Lektion geiht dat üm dat Perfekt. Dat beschrifft inne
Kiëgenwart afslutene Vüörgänge un is bi’t mündlike Küern de miärst brukte Tietform, üm de Vörgoanhait uttodrücken – jüst so, wu in’t Hauchdüstke auk.

Dat Perfekt sett sik tosammen ut dat Hilfsverb hebben (‚haben‘) of sien (’sein‘) + Partizip Perfekt.
Bi Verben, wao dat öm Bewäggung geiht, wätt sien brukt, bi annere hebben.
Änners as in’t Hauchdütske gifft dat bi dat Partizip Perfekt kiene ge-Vüörsilve:

Ik heff lesst (Ich habe gelesen)

Ik sin laupen (Ich bin gelaufen)

Die Hilfsverben sien und hebben

Sprachkurs-Übung

Sett de richtige Formen för’t Perfekt in:

Ik ____ vun’ne Flooghaven Mönster-Ossenbrügg noah Mallorca flaigt.
Du ____ joa al Fleesk bi de Slächter inkofft.
Wat ____ du diene Moder in’n Breev schriewen?
Up dat Konzert ____ he sien Broder saihn.
Öm Klock Fief ____ all noah Huus goahn.
Gi ____ dör de Riägen laupen.
Ik ____ de heele Nacht sloapen.
Se ____ sik all tosamm up’pe Parkbank siätten.
In de Binnenstadt vun Mönster ____ ik mi de Kiepenkerl ankieken.
Se ____ all tosamm vanmuorn ankuemen.

Nettelkönning 5: Dat Ruhrgebiet

Published on 20. Dezember 2018 in Allgemein by Nettelkonning

De Gägend tüsken Duisborg in’n Westen un Hamm in’n Osten, tüsken Lippe un Ruhr is lange Tied de wichtigste Industrieregion van Dütskland wäst. De Städte un Dörper wassen prägt dör Kaohle un Stahl un de Alldag van de Lüe dör harte Arbeid. Man dat dat nich allet was, wat dat Ruhrgebiet utmakt hätt, dat is vandaage up unnerscheidlike Wiese licht to säihn. Dat is ok Sport und Kultur, dat is de BVB un S 04 net as Bochumer Schauspielhaus un Weltärwe Zeche Zollverein. Un dat is de Vielfalt van de Spraoke, de plattdütsk prägt is un masse Inflüsse van andere Spraoken und Dialekten upnaohmen häff. Dat Ruhrgebiet häff masse Facetten un een paor dorvan bünt in düsse Utgave van’n Nettelkönning upschriewen:

Dat giff ok in düsse Utgave ene Lektion in den Spraokkurs Westfäölsk un een Rezept to’n naohkooken (Schlodderkappes). Ganz näi is de Rubrik „Ik moak di Platt!„, de sik üm Wöer kümmen daiht, de eens in’t Plattdütske (naoh) nich finnen kann un för de sinnige Vörschläge makt wärd.

Wi hoopt, dat Se de Bidräge van de nu all fiefte Utgave van’n Nettelkönning met Pläsier läsen daiht un wünscht jau ene bsinnlike Wiehnachtstied und allet Gaude för 2019!

De Nettelkönning.

Ik moak di Platt!

Published on 20. Dezember 2018 in Allgemein/Kultur by Erlentrillich

Dat Plattduitsche is een olde Spraak und tougliek een Spraak, dat vondaage protet wat und so ook Wöer för neije Dinge brukt. In disse neeie Kategorie versökt wi – mit een Knipöge – plattduitsche Begrüppe vortouschlogen und so dortou bitoudragen, dat dat Plattduitsche modern und lebendig blief. Dat et all hella lebendig is un ok Wöer haff, de dat Hochduitsche goud bruken kann, wiest us de neiste Utgabe von Duden. Dor hebt se nett dat Wort „Tüdelkram“ upnohmen. Hier nu n poor plattduitsche Infälle vör neije, hochduitsche Wöer:

Smartphone

Smartphone, Substantiv, n.: Een handliches Gerät, dat fast so masse kann as een Computer:

Düvelsgerät (as n Düvelskerl )

Emoji

Emoji, Substantiv, m.: Een kleenet Bild, dat man in Noarichten of Emails don kann. Meestiet bünt dat Gesichter of kleene Personen, de bestimmte Geföhle doarstellt.

Geföhlken

Work-Life-Balance

Work-Life-Balance, Substantiv, f.: Arbiet und Freetiet bünt utglieket:

Kien Beer vör Veer.

Nettelkönning 4: Plattdütsk un Medien

Published on 26. August 2018 in Allgemein by Nettelkonning

För masse Lüe is dat Plattdüütske alleene ene Spraoke, de in’n Alldag bruukt un mäisttiet ok blots praotet ward. Man dat giff ene heele Riege van Biespäile, de wieset, dat Plattdüütsk in unnerschäidlike Medien to finnen is. Dat geiht los bi Bäuker of Kolumen in Zeitungen, de up Platt schwräiwen bünt, dat geiht wieder met Musik, Radion of TV-Sendungen un dat makt ok bi de Näien Medien as WhatsApp of YouTube nich Halt. In düsse Utgave van’n Nettelkönning schöll dat daorüm um Plattsdüüsk in de Medien gaohn.

Plattdütsk is vandage ene wichtige Kulturspraoke in Norddütskland. Dat wiest sik uk daorin, dat Platt in den Medien jümmers belangrieker ward un ok dör de Politik fördert ward. In de norddütske Bunneslänner is Plattdütsk as Regionalspraoke dör de Sprachencharta besünners schütt, wat ok to’n Biespäil för dat plattdütske Theoter gaud is.

Düsse Bidräge häbbt wi för de Utgave 4 van’n Nettelkönning schräwen:

Ok in düsse Utgave giff dat Wäer Bidräge in de Kategorien Essen & Trinken un Sprachkurs:

Veel Vergnäugen bi’t Läsen!

Theater op Westfäölsk Platt

Published on 26. August 2018 in Allgemein by Gaffeltange

Theater op Westfäölsk Platt giff et Masse in de Region. Ene Riege Laienschauspäälgruppen häbbt elke Johr een Stück, wat se an een poor Dage opföhrt. Allenig in Mönster giff et vääle Späälgemeinschaften, to’n Biespääl in Nienberge, Gelmer un Albachten. Düsse Johr häbbt säi ähre Stücke in’n März upföhrt un nu is ersmaol Sommerpause. De Freilichtbühne Kahle Wart in Hüllehorst späält man ok in de Sommermaonde. Düsse Saison wäerd dor „Däi Rousenkräig“ wiest – Ene Geschichte üm enen Hobbygärtner, de mit eenmaol meer to doon hat as siene Rausen to flegen, denn sien Familienfrääeden staiht up’n Spääl. Termine giff et bes ton‘ 26 August (Kiekt hier för wiedere Infos).

De Niederdeutsche Bühne Münster häff ene heel lange Tradition, is säi doch al 1919 grünnet worden. In de lesten Johr häff sik de Theatertruppe met Stücke van ene groote Bandbreite utenanner sett. So wörn ton‘ Biespeel Goethes ‚Faust‘, de Kriminalkomödie ‚acht Fraulüü‘ un ‚Malatt in Kopp of de Hypochonder‘ dorbi. Leste is de plattdütske Version van Molières ‚der eingebildete Kranke‘. De is nich blots up Mönsterlänner Platt översett, man wörd ok in dat 17. Johrhunnert nao Mönster leggt. „Tingeln un Spiëlwiärks“ hett ene annere Aktion van de Niederdeutsche Bühne. De Schauspielers späält ok för private Fiern. Maol bünt dat lustige Stücke, maol bünt man ok lüttke Szenen to’n Naodenken.

De Abendgesellschaft Zoologischer Garten häff ene lange Tradition äs the Niederdeutsche Bühne in Mönster. De Verein wörd al in’n 19 Johrhunndert grünnet. Säi späälden ennmaol in’t Johr üm Wiehnachten een Stück ol Platt, woamet de Zoologische Garten, de daomals näi was, fördert wörd. Ers in de lesten Johre häff dat van düsse Theattergruppe kiene Stücke mehr gääwen, wat to beduern is.

Tau’t Ende van düsse Johr giff et in Mönster ok weer Theater op Platt. De Niederdeutsche Bühne wiest ‚Drei Mannslüü in Snei‘. Dat Stück is nao den Roman van Erich Kästner up Mönsterlänner Platt schriewen un fiert in’n November siene Premiere in’n Theater Mönster.

Düsse Bidrag is schriewen op Emslänner Platt

Plattdüütsch in de Medien (Sprachencharta)

Published on 26. August 2018 in Allgemein by Mutschekiepchen

An’n 20. Mai 2010 geev dat in Hamborg en Drepen vun den Bundesraat för Nedderdüütsch un wichtig Lüüd ut de Medien un de Politik. To dat Motto „Zwischen Kulturauftrag und Unterhaltungsprogramm – Plattdeutsch in den Medien“ snackden se över de aktuelle Situatschoon vun’t Plattdüütsche in_e Medien, de Kansen to’n verbetern un de Sekerung vun plattdüütschen Angeboden, de dat al gifft.

Aktuelle Situatschoon

In de verleden Johren geev dat mehr Förderns no plattdüütsche Bidräge in de Medien as tovör. Dat is Utdrück dorför, dat de Plattsnackers mehr un mehr trankiel sünd op ehr Spraak. So as dat schient, is dat 21. Jahrhunnert gadelk för de Entwickeln vun’t Plattdüütsche in de Medien. Sendungen in’t Radio kricht de hoogste Tallen bi’n Inschalten, enige Bidräge in de Dagbladen un ok puur plattdüütsche Journalen, so as de Nettelkönning, sünd upkomen. Siet de 80er Johren verännert sik de Medienlandskupp in en Wuppdi. MAN: dat sünd jümmers blots Plattdüütsch-Eilannen in de Medienlandskupp, faken nich för Lüüd ünner 40 Johre, nich to de Hauptsendetieten un blots to heel vereinstig Themen. Daarum güng dat bi‘t Drepen in Hamborg. Dudelk Förderungen vun de Deelnehmers weern to’n Bispill: dat Ofbilden vun all journalistisch Förmen un Themen in de Medienlandskupp, dat Inföhren vun en dör dat Gesetz fastleggt Sprakenquoot un düdelk Ofmakens manken Plattsnackers un repräsentativen Medienanbeders.

Sprachencharta

De Deelnehmers vun’t Drepen jüüstso de Europaraat foddert, dat een Verantwoordung för’t Plattdüütsche övernehmen moot. Platt is daarna keen Pleegfall sünnern Utdrück vun Veelfalt wat de Kultuur angeiht. Ok un vör all de Politik moot ingrepen, üm de Ofmakens vun de Sprachencharta 1990 intohollen. De europäisch Charta vun Regionool- un Mindertahlspraken wüll, dat jüst düsse as Deel vun’t Arve vun Europa wat de Kultuur angeiht anerkennt warrt. De Regionool- un Mindertahlspraken schullen vör’t utstaven schütt warrn un ehr Gebruuk in de Rebeten vun’t Recht, vun de Scholen, vun’t opentlik, wirtschaftlich, soziaal un kulturell Leven un ok in de Medien utwiedt warrn. Dorbi geiht dat vör allns üm dat Verbinnen mannigfaltiger Deelen vun de Inwohners. Düütschland hett de Charta al 1992 ünnerschrifft un siet 1999 is se in Kraft. Dor is to’n Bispill schrevt:

„Der Staat ist verpflichtet, Sendungen in Regional- und Minderheitensprachen als Teil des öffentlich-rechtlichen Angebots zu unterstützen oder Privatsender zu einem solchen Angebot aufzurufen. Auch andere Medienproduktionen muss er angemessen unterstützen.“

Man de Resultaten vun de Charta in de Kategorie Medien is bit nu lüttjet. Cornelia Nath, Deelnehmer an’t Drepen in Hamborg schrifft: „Dat Ziel vun de Sprakencharta is, dat de Gebruuk van Plattdüütsch overall in de Sellschupp normaal word. Wenn dit ,Normaliseren‘ van de Spraakgebruuk komen sall, düren Kinner un jung Lüü in de plattdüütsche Programme van de Rundfunkanstalten un in de Dagbladen neet fehlen“. Ok Nordrhien-Westfalen hett enige Artikels ünerschrifft, to’n Bispill den Artikel 1d un verpflicht sik dormit, de Produktschoon un dat Verbreden vun audio- un audiovisuellen Warken in Regionool- un Mindertahlspraken to toproten un verlichten.

Macht un Upgaav vun de Medien

För’t Ansehn vun en Spraak is de Rull vun de Medien nich to minn to taxeren. De Instellung, de över de Zeitung, dat Radio, dat Feernsehn un dat Internett vermiddelt warrt, draggt wesentlik to dat Prestige vun de noorddüütsche Regionoolspraak bi. Daarum spöölt se bi de Stöön vun’t tegensiedig Insehn un de Achtung vun anner Spraken un Kultuuren en entscheddt Rull. Dorbi is vör allns de Rull vun’n Staat foddert.

Indruck in’t Geheel:

De plattdüütsche Kultuur winnt in wenig Niesken goot an. Man de allgemeen Medien sünd to eng op traditschoonelle Perspektiven un Inhalten berahmt.

Quell:

Bundesraat för Nedderdüütsch (Hg.): Zwischen Kulturauftrag und Unterhaltungsprogramm – Plattdeutsch in den Medien. Schriften des Instituts für Niederdeutsche Sprache. Band 40. Leer: Schuster-Verlag, 2010.

Düssen Bidrag is schrieven in ostfreesk Platt.

Plattdütske Literatur in’t 19te Jaohrhunnert

Published on 26. August 2018 in Allgemein by Wannerup

Plattdütsk was lange Tied nich as ene Literaturspraoke anseihn. In Dütskland was dat Haugdütske de „fiene“ Spraoke, Literatur was schräiwen in haugdütsk un nich in ene van de Dialekten. Dat was ok in Norddütskland nich anners, wo das Plattdütske jo ümmer spreken was aower selten schrewen.

in de Midde van’t 19te Jaohrhunnert ännerte sik dat. Een Schriewer ut Heide in Dithmarschen, Klaus Groth, un een annern ut Stämhagen in Meckelnborg, Fritz Reuter, harren met ehr Literatur groten Erfolg un wörrn sogar in Süddütskland gerne läsen – ok up Plattdütsk! Groth was vör allen bekennt för siene Gedichte, de för masse Lüe so fien wörrn as de van de grooten haugdüstken Schriewers. Sien „Quickborn“ van 1852 hört tau de wichtigste Gedichtsammlungen in’t 19te Jaohrhunnert un is bit vandaage as een besünners Biespäil för de Literatursparoke Plattdütsk ansäihn. Best bekennt is „Mien Jehann“, dat ok een paor Maol vertont worren is, ünnern annern van Hannes Wader. Dat Gedicht wiest ene Sehnsucht naoh dat Vergangene und naoh de plattdütske Spraoke, de op besünners Aort utdrückt is. Die ärste Strophe doavan is:

Ik wull, wi weern noch kleen, Jehann,
Do weer de Welt so grot!
Wi seten op den Steen, Jehann,
Weest noch? bi Nawers Sot.
An Heben seil de stille Maan,
Wi segen, wa he leep,
Un snacken, wa de Himmel hoch
Un wa de Sot wul deep.

In Meckelnborg was üm düsse Tied een annern Schriewer aktiv, de besünners för siene Prosa bekennt was, Fritz Reuter. Häi häff in sien Lääven jüst as jungen Kärl Erfahrungen maakt, de häi in siene Bäuker verarbeitet häff. In „Ut mine Stromtid“ find sik Figuren, de Reuter as Heuermann up’t Land kennläert harr. In „Ut de Franzosentid“ bünt Vertellse ut Stämhagen in de Tied van de Napoleonischen Kriege inwoben, de häi van anner Lüe hört aower nich sülvs erläävt har. In „Ut mine Festungstid“ wart de Jaohre, de Reuter as Student van 1833 bit 1840 in’t Gefängnis weesen is, wieldat de Preußische Staot emm as Revolutionär ansäihn har, verarbeitet. Reuters Vertellser häbben een besünnern Humor. Faaken ward Reuter daorüm as een eenfaken Schwriewer ansäihn, de vör allen de Lüe unnerholln wull. Dat mag ok wall so wäen, man een kann de achtergrünnige Sozialkritik, de dör die Figuren un dör die Handlungen utdruckt ward, nich översäihn.

För de plattdütske Literatur bünt Klaus Groth un Fritz Reuter – nääben anner Schwriewers as John Brinckman – bünners belankriek, wiedat säi an’en Anfang staiht van de moderne plattdütske Literaturgeschicht. Säi bünt ok de Schriewers, de mehr as alle annern in annere (oh haugdüütske) Regionen bekennt weesen bünt. Vör annere Schriewers, de nich Haugdütsk sünnern in ähren Dialekt schriewen harrn, wörrn säi een Vörbäld.

Düsse Bidrag is schriewen in Enslänner Platt.

Plattdütsk in’t Radio

Published on 26. August 2018 in Allgemein/Kultur by Eekkater

Wenn man an’t Plattdütsk in de Medien denkt, denkt man besünners an traditionelle Medien as dat Bauk, Theater off aaltauhope plattdütske Literatur. Aower ok in de näimöidsken Massenmedien is dat Plattdütske vandaoge verträäen – sei et in de Tiedschriften, in’n Werbung, in WhatsApp-Naorichten, in’t Fernsehen off in’t Rundfunk. De Funkschoon van’t Plattdütsk in de Medien bewäägt sik doabie tüsken Kulturauftrag un Verprötengeprogramm. Kloor dräöwen doa plattdütske Radiosendungen nich fäählen. Dat düsse van de Lüüe höört wäern, wieset de hohen Inschaoltquoten plattdütsker Rundfunksendungen. Aower wo kann man sücke Sendungen hören un wecke gift et äöwerhaupt?

Plattdütske Naorichten un Programme wäern van unnerschäidelken niederdütsken Radiosendern änbaoen. Käägen de Spartensendungen met Musik, Informatschoon un Verprötenge un dat plattdütske Höörspääl giff dat siet Midde van’t Joahr 1977 de plattdütsken Weltnaorichten van Radio Bremen Eins. Taueerst köömen säi twäimaol van’t Week, dingesdaoges un fräidaoges, siet 1997 kann man säi van Maondäg bit Fräidäg üm 10.30 Uhr op Radio Bremen Eins hören. Ok de Noorddütske Rundfunk sendet Naorichten op Platt un ok de privaten Rundfunkanstalten bäien unnerschäidelke Sendungen än, de däilwies Däg för Däg tau hören bünt. Et handelt sik doabie aower nich üm regionale Naorichten, üm Übersetzungen van in hoogdütsker Spraoke sendet Weltnaorichten. Siet wecken Jaohrn käönen düsse Naorichten aowerall empfangen wäern, weil säi bünt in’t Internet äs uk tau lääsen äs uk tau hören (Klick hier). Dat giff aower nich bloot Naorichtensendungen, sunnern biespäälswiese ok plattdütske Höörspääle – dat eerste plattdütske Höörspääl wörd all 1930 van’t Noorddütsken Rundfunk utstraohlt. Off een „Dauerbrenner“ van de aopentlick-rächtlicken Anstalten is siet 1956 de plattdütske Morgenprötkerie Hör mal´n beten to.

Än’t düsse Stääe is et wichtig toa seggen, dat de Bedüden van de Medien för de Fortbestand van’t Regionalspraoke Niederdütsk un deren Gebruuk groot is, weil för de mäisten Plattproter bedüüet de Berücksichtigung ähr Spraoke in de Medien een Stärkung ähres spraoklicken Selbstwertes un de Unnerstriekung ener noorddütsken regionalen Identität. Doatau kump de entschäidende Stützfunkschoon van de Medien, weil de Taukunft van’t plattdütsken Spraoke is in eerster Strääke dorvon offhängig, inwowiet de Spraoke van de Lüüe leert un ok protet wäerd. Dör de Medien kann dat Plattdütsk verbräitet wäern un doamet einher gaoht natürlik ok de Stärkung van’t Plattdütske än sik.

Düsse Bidrag is schriewen in Emslänner Platt.

(Quellen: https://www.radiobremen.de/unternehmen/presse/radio/pressemitteilung554.html, 06.08.2018)

Plattdütsk in’t Fernsehen

Published on 26. August 2018 in Allgemein by Gaffeltange

„Schön, dat ji inschaltet hebbt to us plattdütsk Utgaav vun Hallo Neddersassen“. So dait de Moderatorin Vanessa Kossen vandage ähre Taukiekers in’n Fernsehen begröten. De Norddütske Runfunk (NDR) sennet nämlick eenmaol in’n Maonde de Narichten-Sendung Hallo Niedersachsen op Platt. Doa wäern sogor de Lüe, de hoogdütsk prootet, nedderdütsk synchroniseert! Dat Plattdütske Programm häff ene Tradition bi den NDR: De Vörgänger von düsse Sendung was dat plattdütsch-Frühschoppen mit Ludger Abeln un vördem güff dat sogor ene Talkshow in’n Aobendprogramm. „Talk op Platt“ wörd van 1982 bet 2006 allmantau utstraolt. Dat günk vör all üm Lüe ut Norddütksland, de vertellen kunnen, wat se in Alldag dait un de mit de Moderatoren diskuteeren.

Een anner Moderator, de Platt in’n Fernsehen af un an prootet is Yared Dibaba. Häi is ton’n Biespeel to sehen, wenn häi för verschiedene Sendungen van’n NDR de Lüe op platt interviewt. In de Talkshow drei nach neun häff häi sogor vör een poor Wääken dat WM-Finale van 2014 spontan up Platt kommenteert (kiek dat hier an).

Plattdütske Serien

Nich blots Talkshows findt wi in’n Fernsehn. In de Achtiger Johr wörd de Serie Opa Bräsig van’n NDR maakt. Doa prooteden de Schauspielers kien Platt, man de Geschicht is nao den Roman Ut mine Stromtid vertellt. Düsse Bauk häff de Autor Fritz Reuter schriewen, de mit nedderdütske Literatur in’n 19 Johrhunnert berühmt worden is (Hier kann meer dorto lässt wäern).

De Norddütske Kultserie Neues aus Büttenwarder häff ok enige Folgen, de up platt översett wäern. In de leste Folge Topptach gaiht dat üm de Fraag, wann de Dorpbewaohners dat leste maol een heel mojen Dag harn. Säi versökt ehren Topptach to wäerhaolen, man da geiht nich sau gout, äs säi dat dacht häbbt.

Ene echte Tradition is Dinner-for-one op Platt up’n NDR. Siet 1999 wäerd de Klassiker all Jaar to Silvester as Schauspiel van de Fritz-Reuter-Bühne Schwerin wiest.

Platt in de Regionalsenders

Neven de NDR giff dat in Norddütskland lüttke Regionalsenders äs de Friesischen Rundfunk (FRF) un EV1.tv för’t Emsland un de Grafschaft Bentheim. Up EV1.tv wäerd ok up plattdütsch sennet, denn dor is Opa Anton mit siene Landgeschichten unnerwägens. Anton – in’n wahren Läben hett he Marco Strodt-Dieckmann – is een Buer, de jümmer een flotten Spräök parat häff. In de Sendung föhrt häi mit sien Trecker dör’t Emsland un dait Lüe, de besünnere Talente un Hobbies häbbt, besöken. In de näie Utgaobe is häi bi de Meppen Titans, ene American-Football Mannschaft ut Hemsen.

Woans saiht dat mit Plattdütsk un Fernsehen in Tokunft ut?

Alltohoop häff dat jümmer plattdütske Serien, Narichten un Talk-Shows in Fernsehen gääwen. De Utwahl was man nüms groot un is bes vandage no lüttker worden. Daorüm fodert ton‘ Biespeel de Bundesraat för Nedderdüütsch, dat plattdüstket Programm fördert wäerd, üm de Regionalsprache Platt to erhollen un populärer to maaken. Wat ok utfallen dait, is dat de meeisten Sendungen van’n NDR kaomet. Annere dräide Programme äs de Westdütske Runfunk (WDR) häbbt goar kiene Sendungen op Platt, obschoonst in Nordrhien-Westfalen noch ne Masse Lüe lääwt, de Platt prootet.

In Tokunft schöll dat plattdütsket Angebot gääwen, um ene Vielfalt van Spraoke in’n Porgramm to häbben – Een Updrag de de öffentlich-rechtlichen Senders waarnäämen mäöt. Wat allerdings ok stemmt, is dat Lüe meer un meer gor kien Platt prootet un nich eenmoal weet, wat dat is. Villicht is dat ene Möglichkeit Sendungen to maken, wo nich blots Platt proot wäert, man wo Plattdütsk ok as ene Spraoke de Lüe weer näher brocht wäerd.

Düsse Bidrag is schriewen up Emslänner Platt.

Quellen

Bundesraat för Nedderdüütsch (Hg.) (2010): Plattdeutsch in den Medien. Zwischen Kulturauftrag und Unterhaltungsprogramm. Schuster: Leer

https://www.ndr.de/fernsehen/sendungen/neues_aus_buettenwarder/[10.07.2018]

http://www.ev1.tv/sendungen/opa-antons-landgeschichten/opa-antons-landgeschichten-folge-16_41686 [10.07.2018]

Eine plattdeutsche online-Zeitschrift

Allgemein - page 5

Kohfladen-Roulette

Wo geiht dat?

Sprachkurs Westfäölsk — Lektion 5

Lektion 5

Die Hilfsverben sien und hebben

Sprachkurs-Übung

Nettelkönning 5: Dat Ruhrgebiet

Ik moak di Platt!

Nettelkönning 4: Plattdütsk un Medien

Theater op Westfäölsk Platt

Plattdüütsch in de Medien (Sprachencharta)

Plattdütske Literatur in’t 19te Jaohrhunnert

Plattdütsk in’t Radio

Plattdütsk in’t Fernsehen

Plattdütske Serien

Platt in de Regionalsenders

Woans saiht dat mit Plattdütsk un Fernsehen in Tokunft ut?

Allgemein - page 5

Wo geiht dat?

Lektion 5

Die Hilfsverben sien und hebben

Sprachkurs-Übung

You might be interested in

You might be interested in

You might be interested in

You might be interested in

You might be interested in

You might be interested in

You might be interested in

Plattdütske Serien

Platt in de Regionalsenders

Woans saiht dat mit Plattdütsk un Fernsehen in Tokunft ut?

You might be interested in